‘Heeren, vertrekt! In de kop van de Koers’

Is Vlaanderen Koers en is de Koers Vlaams? Veel Vlamingen kunnen zich in ieder geval geen voorjaar voorstellen zonder opzwepende commentaren op radio en televisie over voorjaarsklassiekers en topfavorieten. Eind februari begint het allemaal. Dan brengt de Omloop Het Nieuwsblad de koers eindelijk weer thuis na de gebruikelijke winteruitstapjes in Australië, Oman en andere Emiraten. Het startschot dat tussen het Museum voor Schone Kunsten en het Kuipke wordt gegeven, betekent dit jaar niet alleen de start van een nieuw wielerseizoen, maar ook de start van de gloednieuwe expo Heeren, vertrekt! In de kop van de Koers! in de Sint-Pieterabdij, aan het op wandelafstand gelegen Sint-Pietersplein.

De tentoonstelling focust op hoe de koers wordt beleefd door zowel de renners, hun entourage als de supporters. De ervaringen van mensen uit de buik van de wielerwereld, moesten centraal staan. Meer emotionaliteit dan ratio. Zoals in alle producties van Historische Huizen Gent staan ook hier verhalen eerder dan droge feiten en objecten centraal. Koers is vooral emotie en beleving en daarom zoomt Heeren, vertrekt! vooral in op wat er in ‘de kop’ van de supporter, de liefhebber, de verzamelaar, de verzorger, de ploegleider, de sponsor en vanzelfsprekend ook de renner zelf omgaat. Daarbij worden de unieke menselijke gevoelens zoals vreugde en verdriet, angst en euforie, kracht en eenzaamheid, pijn en afzien, zeker niet uit de weg gegaan.

Voor de samenstelling van de tentoonstelling, focust journalist-fotograaf Jelle Vermeersch vooral op het unieke wieler-DNA waar men Vlaanderen in het buitenland om benijdt. Maar dat betekent niet dat hij onder de kerktoren blijft hangen. Hij reisde binnen- en buitenland af op zoek naar unieke beelden en pakkende verhalen van renners, ploegleiders, wielerdokters, verzorgers, partners en supporters. Ze bieden u een intieme inkijk in de wereld van de internationale wielrennerij.

AUDIO

Het werd al snel duidelijk dat de tentoonstelling zou worden opgebouwd rond vijf protagonisten en dat een originele audio-aanpak, zoals altijd in de projecten van Historische Huizen Gent, een belangrijke rol zou spelen in de bezoekersbeleving.

Jelle Vermeersch zocht samen met programmamaker Joost Vandensande, die een paar maanden geleden voor ‘Terug naar Rwanda’, nog de H van Humo voor het beste Belgische televisieprogramma won, naar verhalen uit de backstage van het wielrennen. Met het vele audiomateriaal dat hun interviews opleverden, gingen de tentoonstellingsmakers aan de slag.

Via de audioguide kruip je in het hoofd van vijf hoofdpersonages:

• oud-wielrenner en oudste nog levende winnaar van de Ronde van Vlaanderen Roger Decock
• de legendarische Mapei/Quick-Step/Deceuninck-dokter Yvan Vanmol
• dame van stand Corinne Poulidor (dochter van Raymond, vrouw van Adrie en mama van Mathieu en David van der Poel)
• wielerkoppel Louis Vervaeke & Astrid Collinge.

Langsheen luisterpunten nemen zij je mee op hun parcours, aangegeven door een gekleurde lijn. Ieder personage is herkenbaar aan zijn eigen kleur. Op het einde van de tentoonstelling komen de verschillende kleuren van de helden samen in de regenboogtrui. Roger Decock bijt in het geel de spits af.

Voor de productie van de audioguide, viel de keuze op de mensen van Het Geluidshuis, die als geen andere content in een tot de verbeelding sprekende audiobeleving kunnen gieten. Ze werden bijgestaan door meesterverteller Ward Bogaert die de wielerwereld kent als zijn broekzak en die er met zijn reportages op Radio 1 en Radio Bahamontes in slaagt om de meeste fervente wielerleek te enthousiasmeren voor de koers.

EEN SNEAK PREVIEW

De bezoeker komt binnen in het café van Roger Decock. We schrijven het jaar 1957. Roger heeft dan al 3 jaar zijn afspanning/supportersclub in de Kortrijkstraat in Tielt. Een jukebox met hits uit dat jaar, een gezellige toog en koersprentjes, het inschrijvingsregister, … Kortom, pure nostalgie.
Om helemaal ondergedompeld te worden in koerssfeer krijgt de bezoeker een rugnummer, veiligheidsspeldjes en een kleine dorstlesser, om daarna via de Koer door te lopen naar het begin van de tentoonstelling. Daar start het bezoek met de audioguide.

De bezoeker start met Rogers verhaal. Levensgrote foto’s, een massagetafel, actiefoto’s van masseurs, embrocatiezalf, biefstuk, eau de cologne, pekelharing, amfetamines, spuiten, oude hartslagmeters, beelden van kermiscoureurs uit jaren ’80, krantenartikels, radio- en TV fragmenten,…

Italië was in de periode tussen WO II en het einde van de jaren ’90 veel meer dan België het gidsland in de koers. Zowel Roger Decock als Yvan Vanmol maakten vanop de eerste rij belangrijke veranderingen in de wielersport mee, aangevuurd door het Italiaanse vernuft op het vlak van materiaal, ploegenorganisatie, trainingsmethodes en medische begeleiding.

Met het verhaal van Yvan Demol, parallel aan dat van Roger, ervaart de bezoeker het grote verschil tussen de koers van vroeger en nu. Volgen nog de verhalen van de jonge renner Louis Vervaeke, en zijn vrouw Astrid Collinge, die in 2016 haar man Antoine Demoitié (25) verloor na een ongeval in Gent-Wevelgem. Het relaas en de besognes van Corinne Poulidor, mama van Matthieu en David van der Poel, brengen ons dan weer naar het hedendaagse wielrennen.

Koersattributen en -parafernalia zoals de fiets waarmee Tom Boonen zijn laatste Parijs-Roubaix reed en het Pontiac-horloge waarmee Wim van Est in de Tour van 1951 op de Col d’Aubisque in de ravijn stortte, het Rodania-deuntje, geluid- en filmfragmenten, affiches, etc., nemen de bezoeker mee op een trip down Memory Lane. Dat is echter niet alles.

BEELD IN DE TENTOONSTELLING

Naast schitterend historisch beeldmateriaal, presenteert de tentoonstelling ook een selectie van de prachtige beelden die Sigfrid Eggers schoot toen hij in 2017 en 2018 het Quick-Step Floors-team op de voet volgde. De tentoonstelling plaatst ze op de tourbus, waar Yvan Vanmol inzoomt op het leven onderweg.

Door de lens van Jelle Vermeersch
De tentoonstelling brengt ook nieuwe fotoreeksen van Jelle Vermeersch, die telkens weer andere thema’s en originele insteken bedenkt:

• Ze zijn daar!: we kennen ze allemaal, de taferelen van toeschouwers, jong en oud, die aan de kant van de weg vol verwachting uitkijken naar de doortocht van het peloton.
• Hedendaagse Flandriens: het portret uit 1949 van Roger Decock als kampioen van West-Vlaanderen, bracht Jelle op het idee om hedendaagse Vlaamse wielerhelden zoals Remco, Yves, Greg en Jolien als old-school-flandriens te portretteren.
• Seingevers: Geen koers zonder seingevers op iedere hoek van de straat. De beelden van deze onmisbare pionnen krijgen een speciaal plekje in de tentoonstelling.
• Het bos van Wallers is de ideale setting voor een prachtige reeks Parijs-Roubaix-koppen die verder aangevuld wordt met unieke slowmotionbeelden van het peloton tijdens Parijs-Roubaix 2018.
• Tourwinnaars: geen moeite is Jelle Vermeersch te veel om portretten te maken van de zevenentwintig nog levende Tourwinnaars. Hij beweegt hemel en aarde om deze topsporters voor zijn lens te krijgen. Reist hen desnoods overal in Europa achterna. Al is dat niet altijd even evident. Twintig winnaars vonden al hun weg naar de lens van Jelle: van de 91-jarige Federico Bahamontes, over Eddy Merckx tot Egan Bernal, de winnaar van 2019. Deze reeks is ongoing en wordt in de loop van de tentoonstelling vervolledigd. De bezoeker wordt via sociale media op de hoogte gehouden van de stand van zaken in deze reeks. To be continued!
• Aanstormend talent: de toekomst van het wielrennen, jong en roekeloos in beeld gebracht.
• Knesselare in rouw op 14 augustus 2019, de dag na de begrafenis van Bjorg Lambrecht

PRAKTISCH

Sint-Pietersabdij Gent (het tentoonstellingshuis van Historische Huizen Gent)
Sint-Pietersplein 9, 9000 Gent
www.historischehuizengent.be – tel + 32 9 266 85 00