Belgian Cycling promoot het gebruik van AED’s en geeft zelf het goede voorbeeld

AED… Voluit: Automatische Externe Defibrillator. Onderzoek heeft uitgewezen dat per negentien ‘hartstarters’ één mensenleven wordt gered. Dus kan het belang van die apparaten onmogelijk overschat worden. Net daarom haalde Belgian Cycling een hele batterij van die AED’s in huis. Op kantoor, in de volgwagens van de bondscoaches, in de bagage van de begeleidende arts, zelfs in de auto’s van Radio Tour: defibrillatoren zijn alomtegenwoordig. Omdat elke seconde bij hartfalen letterlijk van levensbelang is.

Het hart dat plots stopt met kloppen, het licht dat abrupt wordt uitgeknipt: het kan iedereen overkomen. In dat geval is kan je maar beter hopen dat er een AED in de buurt is. Want elke minuut zonder doortastend ingrijpen vermindert de overlevingskansen van de getroffen persoon met 10 procent. In Nederland zijn er ongeveer 25.000 geregistreerde apparaten. België moet het jammer genoeg voorlopig met ongeveer 10 procent van dat aantal stellen.

“Er moet dringend een serieuze inhaalbeweging worden ingezet, in het openbare leven én in sportclubs”, laat Tom Teuglingkx weten. Dus is de voorzitter van de Vereniging van Sport- en Keuringsartsen blij met het feit dat Belgian Cycling als federatie een voortrekkersrol wil spelen wat het inzetten van en de promotie voor AED’s betreft. “Ik kan alleen maar hopen dat dat tot voorbeeld strekt.”

Speurwerk vooraf

Tom Teuglingkx is verbonden aan Belgian Cycling als bondsarts en reist geregeld mee met de nationale ploegen in het mountainbike en op de piste. Reizen die heel wat voorafgaand speurwerk vergeten, zo blijkt. “Ik heb altijd een AED-apparaat in mijn bagage zitten, maar voor het vertrek probeer ik ook altijd uit te vissen of er op de competitievenues en in het hotel ook gelijkaardige toestellen staan. Vanzelfsprekend is dat niet, nee. Want af en toe kom je toch nog voor verrassingen te staan. Het zou verkeerd zijn voetstoots aan te nemen dat er op elke plek waar topsport bedreven wordt ook op medisch vlak de nodige voorzieningen voorhanden zijn.”

Belgian Cycling stuurt nationale ploegen de wereld rond in een pák aan disciplines. Dat maakt dat het onbegonnen werk is een arts mee te sturen met élke selectie. Dus kreeg elke bondscoach een opleiding én een AED-toestel mee. “De coach in kwestie heeft dat apparaat altijd bij de hand. In de auto, in het hotel, op de piste of in het veld: het maakt niet uit waar. Andere sporttakken hebben het wat dat betreft iets makkelijker, omdat die vaker op één welbepaalde plaats worden betwist. De meeste wielerdisciplines vinden plaats op de openbare weg. Dat heeft als gevolg dat wij zelden of nooit een beroep kunnen doen op ‘vaste’ toestellen, maar dat we altijd van die mobiele AED’s bij ons moeten hebben. Gelukkig zijn die de laatste jaren heel wat gebruiksvriendelijker geworden. En in de toekomst zitten er zelfs pocketversies in de pijplijn. Dat zal het allemaal nog makkelijker maken.”

Kinderlijk eenvoudig in gebruik

AED’s hebben recent het leven gered van topsporters in wielrennen en voetbal. Gerenommeerde professionele atleten kwamen onder het oog van de alomtegenwoordige camera’s in de problemen en werden voor de ogen van miljoenen kijkers door de apparaten letterlijk weer tot leven gewekt. Teuglingkx hoopt alvast dat die felbesproken incidenten met goeie afloop een paar alarmerende cijfers zullen doen teruglopen.

“Een onderzoek heeft uitgewezen dat 66 procent van de sporters niet bekwaam is om een mens in nood te reanimeren”, klinkt het. “En van zij die het wél kunnen is maar 8 procent bereid die kennis ook daadwerkelijk in de praktijk te brengen als dat nodig zou zijn. Dat maakt dat we in de toekomst meer dan ooit moeten inzetten op de bewustmaking en de vorming van jonge mensen. Zo gaf ik onlangs een reanimatiecursus voor jonge mountainbikers. Met behulp van minipoppen. Dat duurde hooguit 10 minuten. Op die tijd leerden ze een AED-toestel gebruiken én reanimeren. Want die twee gaan hand in hand. Een schok brengt het stilgevallen hart weer op gang, maar het is handenarbeid – indien nodig afgewisseld of aangevuld met beademing – dat het orgaan op gang moet houden. Al bij al is het kinderlijk eenvoudig, allemaal.”

HeartSaver

Luc Ketele is alvast iemand die je niet moet overtuigen van het nut van AED-apparaten. De oprichter van de vzw HeartSaver is al sinds 2016 bezig met een fundraising-project dat ondertussen al 150 scholen van een AED-toestel heeft voorzien. En straks wordt de klemtoon gelegd op onder meer wielerclubs. “Profteams hebben die apparatuur allemaal al in huis”, klinkt het. “Het is vooral op amateurvlak dat we nog een hele weg hebben af te leggen. Daarom lanceren we in juni een campagne om daar iets aan te verhelpen. Op de site van onze vzw zullen we software installeren die de clubs zal toelaten zélf aan fundraising te gaan doen. Een waterdicht systeem waar we al jaren mee werken. Wie een bedrag stort zal kunnen opvolgen wat er met die gift gebeurt. En stel dat het project in kwestie niet van de grond komt, dan krijg je het gestorte bedrag keurig weer overgemaakt op je eigen rekening.”

Ook de ‘nazorg’ wordt door HeartSaver gedaan. “Omdat het verleden ons geleerd heeft dat men vaak niet wist hoe zo’n AED moest onderhouden worden. We sensibiliseren niet alleen, we zorgen er ook voor dat die AED ook in topvorm blijft. Want zo’n toestel in huis hebben is maar een begin. Je moet het ook kunnen gebruiken als dat nodig is. Hoe minder, hoe liever, natuurlijk. Maar je laat toch maar best zo weinig mogelijk aan het toeval over.”

Ontdek meer over het HeartSaver fundraising-project bij sportclubs.

Tekst: Guy Vermeiren